Fair Play
Fair Play; dürüst oyun, dürüst davranış olarak ifade edilmekle birlikte gerçek anlamı etik üstü davranıştır. Etik davranış, kuralları her konuda dürüstlükle ve saygıyla uygulamak demektir. Fair Play ise tüm bunların üstünde kişisel çıkarları ve hırsları bastırarak yaşamda üstün insan ruhunu ortaya koymaktır.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), 1981 yılında Uluslararası Fair Play Konseyi’ni (CIFP) tanıyıp onu bir kuruluşu olarak kabul etmesinden sonra Fair Play, IOC'ye bağlı Milli Olimpiyat Komitelerince gündeme alındı. IOC'nin her komitede Fair Play ile ilgili bir komisyon kurulmasını tavsiye etmesi üzerine TMOK da bu konuda çalışmalara başladı. 17 Kasım 1981'de Turgut Atakol'un başkanlığında toplanan TMOK Yönetim Kurulu, Fair Play Komisyonu'nu oluşturdu. Komisyon; Dr. Tarık Özerengin, Av. Merih Sezen, Spor Yazarı Doğan Koloğlu, Olimpiyat madalyalı atlet Ruhi Sarıalp ve Uluslararası Boks Hakemi Ahmet Cömert olarak onaylandı.
TMOK o tarihten beri Fair Play olgusunun ülke genelinde yaygınlaştırılması amacıyla Türkiye Fair Play ödülleri vermekte, Fair Play’i toplumumuza bir yaşam tarzı olarak benimsetme yolunda çaba harcamaktadır. Bu konuda gerekli çalışmalar TMOK Fair Play Komisyonu tarafından yürütülmektedir.
Bunun yanı sıra TMOK, Fair Play Karikatür Yarışması'yla da gençlerin sanat ve spor işbirliği yoluyla Fair Play’i benimsemeleri için çalışmaktadır.
‘Fair Play Üniversiteler Kervanı’ Proje Kapsamı
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Fair Play Komisyonu, Fair Play kavramı ve ruhunun ülke genelinde yaygınlaştırılması amaçlı faaliyetleri kapsamında “Fair Play Üniversiteler Kervanı” projesini 2014 yılından itibaren yürütmektedir. Üniversitelerde Fair Play düşüncesinin yayılması ve geleceğin spor öğretmenleri, antrenörleri ve yöneticilerinin Fair Play felsefesini benimseyip, yetiştirecekleri öğrencilerine benimsetmesi adına oluşturulan proje ile ülke sporuna katkıda bulunulması hedeflenmiştir. 2017 sonu itibarıyla ziyaret edilen toplam üniversite sayısı 40 olurken, konferans ve etkinliklerde toplam 75 bin kişiye ulaşılmıştır.
Proje kapsamında Fair Play kavramının geleceğin spor insanlarına benimsetilmesi ve onların vasıtasıyla ülke sporuna katkıda bulunulması hedeflenmektedir. Etkinliklerde, Türkiye ve Dünya Fair Play Karikatür Yarışmalarında ödül kazanan karikatürler sergilenmekte ve gerek Türkiye gerekse uluslararası Fair Play kuruluşlarında görev yapan konuşmacıların yer aldığı konferanslar düzenlenmektedir.
Fair Play Ödülleri
Fair Play Ödülleri ülkemizde Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nce her yıl Olimpiyatevi’nde düzenlenen törenle verilir. TMOK Fair Play Komisyonu’nca yürütülen çalışmalarda, yılın son ayında yurt çapında başlatılan taramalar Mart - Nisan aylarına kadar devam etmekte, Nisan ayında toplanan Büyük Jüri, ‘Sportif Davranış’, ‘Sportif Kariyer’ ve ‘Sportif Tanıtım’ dallarında Türkiye Fair Play Ödülleri’ni kazananları belirlemektedir. ‘Büyük Ödül’, ‘Şeref Diploması’ ve ‘Kutlama Mektubu’ olarak dağıtılan ödüller, önceki yıllarda ‘Toplumsal’ ve ‘Sportif’ olarak iki kategoride sürdürülmüş olup, günümüzde ‘Sportif’ kategoride verilmektedir.
Türkiye Fair Play Ödülü’nü kazananlar arasından birçok isim, sergiledikleri davranışlar, yaptıkları çalışmalar ve verdikleri hizmetlerle Dünya Fair Play Konseyi (CIFP) ve Avrupa Fair Play Birliği (EFPM) tarafından da 1983 yılından bu yana Dünya ve Avrupa ödülleri ile onurlandırılmıştır.
Yurt çapında araştırmalar yapan komisyon, Türkiye'deki ilk ödülü 1982 yılında İzmir’de Balkan Yelken Şampiyonası'nda Yunanlı rakibi yanlış yola sapınca onu uyaran sağır ve dilsiz yelkenci Varol Hepağuşlar'a verdi. Fair Play çalışmalarını yürüten bu komisyon 1983 yılında büyük bir başarıya imza attı. Konya Derbentspor'un kalecisi İsmet Karababa takımının küme düşmesi pahasına hakemin tereddütte kaldığı golü doğrulayarak Türkiye Fair Play Ödülü'ne değer görülürken, bisikletçi Ömer Ali Erikçi de Akdeniz turunda vitesi arızalanan Yunan rakibine bisikletini vermesi ile Fair Play Ödülü'nü kazandı. Türkiye ilk defa o yıl CIFP Dünya Fair Play Ödülü'ne her iki sporcuyu da aday gösterdi. CIFP konseyi ittifakla İsmet Karababa'yı Fair Play'in en büyük ödülüyle (Baron Pierre de Coubertin) onurlandırdı. Ömer Ali Erikçi de kutlama mektubu aldı. Paris'te yapılan törende İsmet Karababa'ya ödülü verildi. TMOK CIFP’e resmi üye oldu ve 1984 yılından itibaren aidat ödemeye başladı. 1985 yılından sonra Fair Play çalışmalarını Genel Sekreter Yardımcısı Av. Bülent Savcı yürüttü. Savcı'nın vefatından sonra Genel Sekreter Yardımcılığı’na gelen Türkay Peker Fair Play'den sorumlu oldu.
Fair Play Karikatür Yarışması
Fair Play Karikatür Yarışması, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Fair Play Komisyonu tarafından ulusal ve uluslararası çapta 1996 yılından itibaren organize edilen bir yarışmadır. Karikatürün; Fair Play idealinin anlaşılması ve yaygınlaştırılması çalışmaları çerçevesinde çocuklara, gençliğe ve tüm topluma Fair Play’i anlatmanın iyi bir yolu olabileceği düşüncesiyle, ilk olarak 1996 yılında ulusal düzeyde bir karikatür yarışması düzenlenmiştir. Yüksek mizah gücü ve düşüncelerini çizgiyle ifade edebilme becerisiyle tanınmış Türk toplumunda bu girişimin olumlu yankı bulmasıyla, 1997’de yarışmanın kapsamı genişletilerek ilköğretim, lise ve yükseköğretim öğrencileri de yarışmaya dahil edilmiştir. Duyulan ilginin artması sonucunda yarışma 2001 yılından itibaren uluslararası alanda da düzenlenmeye başlanmıştır. Dereceye giren karikatürlere çeşitli ödüller verilmekte ve yarışmaya yollanmış olan karikatürlerin jüri tarafından seçilen bir kısmı bir albümde yayınlanmaktadır.
Tarihçe
1991 yılında Milli Olimpiyat Komitesi Çekoslovakya, Prag'da bir Fair Play toplantısı düzenledi. Bu toplantıya TMOK'dan Erdoğan Arıpınar ve Türkay Peker katıldı. Toplantı dönüşünde Arıpınar ve Peker Türkiye'de Fair Play için bir yön çizilmesine karar verdiler, bir çalışma programı ve ödül statüsü hazırladılar. 20 Temmuz 1993’de Fair Play'e büyük destek veren Sinan Erdem’in başkanlığındaki TMOK yönetim kurulu bu statüyü onayladı ve Türkiye Fair Play Komisyonu kurulmuş oldu. Erdoğan Arıpınar başkanlığa getirilirken, Türkay Peker de asbaşkan oldu. Mayıs 1994'de Türkiye’nin ilk Fair Play kitabı Türkay Peker tarafından (Türkçe, İngilizce ve Fransızca olarak) hazırlandı ve yayınlandı. Bu sırada Avrupalı ülkeler bir Fair Play kuruluşu için hazırlık yapıyorlardı. 23 Ekim 1993'de Hollanda'nın Naarden kentinde Avrupa Fair Play Temsilcileri bir araya geldiler. Bu toplantıda Türkiye’yi Erdoğan Arıpınar ve TMOK yönetim kurulu üyesi Cevdet Bereket temsil ettiler. Toplantı sonunda Avrupa Fair Play Birliği'nin kurulmasına karar verildi. 1994‘ün Mayıs ayında İsviçre’nin Zürih kentinde FIFA Building Salonu’nda kurucular toplandı. Türkiye masasında Erdoğan Arıpınar ve Türkay Peker vardı. Kurucular Meclisi olarak görev yapan ülke temsilcileri European Fair Play Movement (EFPM) Avrupa Fair Play Birliği'nin statüsünü imzaladılar ve ilk yönetim kurulunu seçtiler. Kurulda EFPM’nin ikinci başkanlıklarına, Prof. Dr. Manfred Lammer (Almanya) ve Erdoğan Arıpınar (Türkiye) seçildi. EFPM’nin 1995’de yapılacak ilk kongre ve semineri için aday olan Hırvatistan'ın Zagreb kentine karşı İstanbul oy çoğunluğu ile ev sahipliğini aldı ve EFPM’nin birinci kongre ve semineri 1995 yılında İstanbul’da çok başarılı bir şekilde organize edildi.
1995'den sonra Türkiye EFPM yönetim kuruluna defalarca ev sahipliği yaptı. Fair Play komisyonu 1982'den bu yana verdiği üç gruptaki (davranış, kariyer, iletişim) ödüllerini spor alanında veriyordu. 1999'dan itibaren "Fair Play toplumun bir yaşam biçimidir" felsefesi ile ödülleri sportif ve toplumsal olarak iki grupta topladı. Böylece tüm Türkiye’de Fair Play'e uygun davrananları da ödüllendirmeye başladı. EFPM’nin yayın organı Play Fair Magazin'i ve web sitesi olan www.FairPlayeur.com adresli sitenin genel yayın müdürlüğünü TMOK başkan yardımcısı, Fair Play Konseyi Başkanı Erdoğan Arıpınar yapmakta olup her iki yayın organı da Türkiye’de hazırlanmaktadır.
Dünya Fair Play Konseyi’nde halen Türkiye’den üç üye bulunmaktadır. TMOK eski başkanı Togay Bayatlı (AIPS Onursal Başkanı olarak), Erdoğan Arıpınar (Türkiye adına) ve Şenes Erzik (FIFA adına) görev yapmaktadır. Türkiye Fair Play Komisyonu’nun amblemi (Sana kırmızı kart göstermiyorum kalbimi veriyorum) anlamını taşıyan, içinde ay yıldız olan bir kart gösteren eldir. Sportif Fair Play Ödülü'nde bu heykel ve diploma, Toplumsal Fair Play Ödülü'nde ise dünyayı kucaklayan erkek ve kadınların bulunduğu tunçtan bir heykel ile diploma, kazananlara üzerlerine adları yazılarak verilir. TMOK Fair Play Komisyonu her dört yılda bir seçilen, Türkiye'nin saygın spor adamlarından kurulu yirmi üyeden meydana gelir. Komisyon Fair Play çalışmalarını yürütür ve her yıl Fair Play Ödülü alacakları tespit eder.
