MEXICO CITY 1968 XIX. YAZ OLİMPİYAT OYUNLARI

• Meksika’nın Mexico City kentinde gerçekleştirilen Olimpiyat Oyunlarında 781 kadın 4735 erkek olmak üzere toplamda 5516 sporcu yarıştı. 24 yarış alanında 18 spor dalında yarışmalar düzenlendi.
• Olimpiyat Oyunlarını resmen Meksika Devlet Başkanı Gustavo Diaz Ordaz Açarken Olimpiyat ateşini atlet N. Enriqueta Basilio de Sotelo yaktı.
• Sporcu yeminini atlet Pablo Lugo Garrido etti. Hakem yemini uygulaması ilk Münih 1972 Oyunlarında başlamıştı.
• Çoğunluğu Afirka’dan 40 ülke, oyunlara yeniden kabul edilen G. Afrika Cumguriyeti’nin çıkarılmaması durumunda oyunları boykot edeceklerini açıklayınca IOC, G. Afrika’yı oyunlardan çıkardı.
• Olimpiyatların başlamasına10 gün kala Meksika yönetimini protesto eden üniversite öğrencileriyle silahlı kuvvetlerin çatışmasında 250’den fazla kişi yaşamını yitirdi, binden fazla kişi yaralandı.
• ABD’deki zenci kuruluşları, siyahi atletlerin oyunlara katılmaması için baskı yaptılar. Atletizmde 200m yarışmasının madalya töreninde siyahi atletler Tommie Smith ile John Carlos, siyah eldivenli yumruklarını havaya kaldırarak ırk ayrımını protesto edince hemen ülkelerine geri gönderildiler ve “Ömür boyu Olimpiyatlardan men” cezası aldılar.

SPOR DALLARI

18 spor dalında 172 tane altın madalya dağıtıldı.

Meksikalı engelli koşucusu Enriqueta Basilio Açılış Töreninde Olimpiyat ateşini yakan ilk kadın sporcu oldu. ABD’li Wyomia Tyus 100m yarışını ikinci kez kazanan ilk sporcu oldu.

• Olimpiyat Meşalesinin güzergâhı, Christopher Columbus’un İspanya’dan Yeni Dünya’ya yaptığı ilk seyahatin ayak izlerini takip etti.
• Mexico City’nin, Oyunları düzenleyen kentler içinde deniz seviyesinden en yüksekte (2.240 m) olmasının getirdiği basınç azlığı nedeniyle Oyunlarda beş spor dalında 252 Olimpiyat rekoru kırıldı.
• Erkekler uzun atlamada ABD’li Bob Beamon, 8.35m ile ABD’li Ralph Boston’a ait olan dünya rekorunu 8.90m atlayarak kırdı. Atletizm otoritelerince “21. yüzyılın derecesi” diye adlandırılan bu rekor 23 yıl kırılamayacaktı. 30 Ağustos 1991'de, ABD'li Mike Powell, Tokyo'daki dünya şampiyonasındaki 8.95'lik atlayışıyla yeni dünya rekorunun sahibi oldu ama Olimpiyat Rekoru hâlâ 8.90'la Beamon'a aittir.
• Tarihte ilk kez yalnızca siyahi atletlerin koştuğu 100m finalini 9.95’le kazanan ABD’li Jim Hines, Olimpiyatlarda 10 saniyenin altına inen ilk atlet oldu.
• ABD’li yüksek atlayıcı Dick Fosbury, 2.24m yüksekliğindeki çıtayı arka üstü geçerek adeta devrim yaptı ve atletizm dünyasına “Fosbury stili”ni armağan etti.
• Cimnastikte Çek Vera Caslavska ve Japon Akinori Nakayama dörder altın madalya aldılar.

Kazanılan tüm madalyaların ötesinde, siyahi Amerikan sporcular, ırkçılığa karşı yaptıkları protesto ile de hatırlandılar. 200m yarışında altın ve bronz madalya kazanan sporcular Tommie Smith ve John Carlos, ülkelerinin milli marşlarının okunduğu madalya töreni esnasında siyah eldivenli yumruklarını havaya kaldırdılar. Bunu yaparak, ülkelerindeki ırkçılığa karşı büyük bir duruş sergilediler. Daha sonra iki sporcu da Olimpiyat Köyünden uzaklaştırıldılar. O tarihte bir kesimden büyük destek gördüler, bir kesimden ise büyük tepki çektiler. Dönem itibarıyla yaptıkları protesto büyük cesaret isterdi. Ancak destek gördükleri önemli biri daha vardı, hemen önlerinde ikincilik kürsüsünde duran Avustralyalı Peter Norman. Norman, Törende göğsüne iliştirdiği insan hakları rozeti ve Carlos’un siyah eldivenlerini Sporcu Köyünde unutması sonucu, eldivenleri paylaşmalarını tavsiye etmesiyle Norman en büyük destekçileri olacaktır.

TTören ardından üç sporcunun da ülkelerinde ve spor hayatlarında yaşadıkları büyük zorluklara rağmen 3 sporcunun da dostluğu uzun yıllar sürmüştür. Öyle ki, Norman 2006’da vefat ettiğinde, cenaze töreninde tabutu taşıyanlardan ikisi, Smith ve Carlos olmuştur.

Tanzanyalı John Stephen Akhwari katıldığı maraton yarışı sırasında yolda düşüp sakatlanmasına rağmen yaralı bacağının acısına aldırmadan koşmaya devam etti, en son atlet olarak stada girip yarışı bitirdiğinde, bir gazetecinin “Sonuncu olacağını biliyordun, neden bırakmadın?” sorusuna, “Ülkem beni sadece yarışa başlamam için değil, bitirmem için yolladı.” Cevabını vererek Olimpiyat ruhunu vurguladı.

MADALYA SIRALAMASI

EN ÇOK MADALYA KAZANANLAR

TÜRKİYE VE MEXICO CITY OLİMPİYAT OYUNLARI

Mexico City 1968 Olimpiyat Oyunlarına sırasında Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi temsilciliği görevini Suat Erler, Aziz Versan yaparken kafile başkanlığını Orhan Bilgin yaptı. 29 erkek sporcu ile Oyunlara katıldık ve 2 altın madalyanın sahibi olduk.

Mahmut Atalay ve Ahmet Ayık serbest stil güreşte altın madalya ile vatana geri döndü.